Forum Phim Online: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao chả ngai rồng (5) - Báo làm an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai (5)Cập nhật: cụm từ hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao chả ngai (4)
Huyền thoại về những Pơtao không ngai (3)
Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (2)
Huyền thoại quách những Pơtao chẳng ngai vàng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - lúc mặt trời chưa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tui Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị tặng ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “nơi ở” mới khang trang hơn, được bảo sang trọng̉n tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn chiêm bao ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra ngờ lễ trọng đại. Chỗ đây, thanh gươm thần còn lại cuối cùng trong 3 que gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy lâu nay. Thế cơ mà, để diện kiến que gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng trui càng háo hức. Dù đây là sự kiện đeo ý nghi ngờ̃a trọng đại với dân làng cơ mà tịnh không trung một bóng người, chỉ có một số người già trong suốt làng lục đục phai tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển que gươm về phăng̣a điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn hòn cụm di tích Plei Ơi luôn dưới chân núi Chư tớ Yang.

Rơ Lan Hieo bên các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi vào mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt đừng dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật khôn thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau dẫúm. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền sang trọng nhiều đời Vua Lửa bấy lâu nay nằm hoang lạnh trong suốt căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày đem xuống chuẩn bị biếu buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong suốt các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn bóng gió: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở phăng, Hieo chớ cúng nữa đâu! Mình chứ phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Thanh gươm thần (chỉ còn vòng đai đồng) cùng các “thanh gươm cận vệ” khác.

Đằng căn biếùi đã cũ chốn để thanh gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thủ tục biếu bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác cây mác dùng để đâm trâu trong suốt các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi ngờ lễ. Mà lượng mác hàng chục năm giò dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi không trung ngại độ cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu biếu kịp giờ cúng.

Ghè rượu được me ra, con heo, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc đậýn đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách vào một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào chén rượu rồi Rơn Lan Hieo nhặt chóng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào phủ́n đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy tặng Oi Phơ. Tò mò, chúng tôi hỏi thì Oi Phơ tặng biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai ngờ̃a là “rửa sạch tội đống̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những ơ uế trên người tham gia buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” tặng cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung nói quanh nói quẩn căn tặng̀i để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – tiễn gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich lòng vòng lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông leo lên căn biếùi lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, mà lại tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng không dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào thanh gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa thằn lằn nhỏ (chả có đạn), một chiếc vổ̀ đống bằng đá, một chiếc đậýn đá, một chiếc đậýn đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay đỡ lần lượt 4 thanh gươm vào, tất cả đã đều hen gỉ và không trung có vỏ gươm. Cầm que gươm chỉ có đai gươm bằng đồng còn cựu những môn văn của lửa và nước quyện nhau mà lại lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm kia là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tui quá sững sờ bởi que gươm thần vổ mưa, gọi gió truyền sang hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời phòng chống.

Khu quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư Tao Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc bao phủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào nhưng lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: ì, lòng, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, lợn, gà bỏ vào tủ́n đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên que gươm mà như lời ông giải thích là cho gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng u vốn liếng quả vâng trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Bữa nay chúng mình dưng lễ một con trâu, một con lợn, gà, ghè rượu cầu xin, thông tỏ báo đến các thần thiêng liêng biết. Chúng trui xin phép các Pơtao Apui tặng dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về nơi ở mới, chốn chân núi Chư tui Yang. Chúng tui cầu xin các vị thần, các Pơtao biếu người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai đưa tiễn gùi, hai tay đỡ niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo về bộ từ căn biếùi, băng sang ruộng rẫy bước về núi Chư tui Yang – chốn đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo ổ sang cánh đồng mang gươm thần về “nơi ở” mới. Trời đương nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo đậy khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui đương dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 lượt xem

Từ khóa liên tưởng:

Huyền thoại
Pơtao
chớ ngai vàng

Gửi bình luận mực bạn

(*)Gia tộc và tên :
()()Địa chỉ Email :
mạng điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình luận :(*)
(*)mẽ xác nhận :

Cạc tin tưởng.# Cũ hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài tặng̀i dân phòng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân nơi Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt trai
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao không ngai rồng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu rỏ trợn Nẵng dải qua 3000 bố thí sinh choán ngôi do vô địch Giọng ca Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu trải quả trong suốt sáng tạo văn học nghệ thuật

Forum Phim Online

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao chả ngai rồng (5) - Báo làm an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét